Pierwsze dni w przedszkolu

Autor: Małgorzata Warzkiewicz

Początki malucha w przedszkolu to czas trudny nie tylko dla niego, ale również dla rodziców czy opiekunów. Dotąd opiekowaliśmy się dzieckiem samodzielnie lub z pomocą dziadków czy innych osób, które znaliśmy zarówno my, jak i nasz milusiński. Teraz stajemy przed perspektywą oddania go pod skrzydła zupełnie obcej osoby.

Na samą myśl o takiej sytuacji większość rodziców reaguje nerwowo. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że nauczyciele przedszkola to doskonale wykwalifikowana kadra z dużym doświadczeniem zawodowym i odpowiednim podejściem do dzieci, jednak to nas najczęściej nie uspokaja. Stąd też pierwszy kontakt rodzica z nauczycielem jest najczęściej nacechowany obustronnym napięciem. Wynika to oczywiście z faktu, że strony zupełnie się nie znają. Dlatego nie powinniśmy się ograniczać do jednorazowego kontaktu z nauczycielem i personelem przedszkola. Wręcz przeciwnie – korzystajmy z każdej okazji do odwiedzania placówki, rozmów z nauczycielem, uczestnictwa w codziennym życiu przedszkola i jego wychowanków. Dzisiejsze przedszkola dają rodzicom i dzieciom bardzo wiele takich możliwości.
Wszystkie przedszkola i żłobki, bez względu na to czy są placówkami publicznymi czy niepublicznymi, oczekują od rodziców kompleksowej informacji o dziecku. Dlatego też musimy się przygotować na pytania na temat:

• stanu zdrowia dziecka,
• zakresu i poziomu jego umiejętności,
• poziomu rozwoju emocjonalnego,
• sytuacji rodzinnej i środowiskowej dziecka,
• umiejętności i kompetencji społecznych,
• specjalnych wymagań edukacyjnych,
• umiejętności sygnalizowania potrzeb.

O czym koniecznie trzeba powiedzieć nauczycielowi?

Jest wiele sytuacji, o których dorosłym trudno jest opowiadać, choćby ze względu na to, że dotyczą najbardziej osobistych spraw. Musimy być jednak świadomi tego, że wszystko co powiemy nauczycielowi o sobie lub o maluchu, pozostanie wyłącznie do jego wiadomości (ewentualnie również dyrektora przedszkola, jeżeli sprawa dotyczy sytuacji prawnych). Wszystkie informacje powinny być rzetelne i zgodne z prawdą. Inaczej możemy zaszkodzić dziecku. Rodzicowi nie wolno więc pominąć informacji o:
1. Sytuacji rodzinnej dziecka:
● jeżeli rodzice są rozwiedzeni lub jedno z rodziców nie żyje,
● jeżeli jedno lub oboje rodzice nie są rodzicami biologicznymi dziecka (rodzina adopcyjna lub zrekonstruowana),
● jeżeli jedno lub oboje rodziców ma ograniczone lub całkowicie odebrane prawa rodzicielskie,
● jeżeli rodzice są rodziną zastępczą itp.
Udzielenie nauczycielowi wyżej wymienionych informacji pozwoli mu uniknąć sytuacji trudnych, niezręcznych lub niezgodnych z prawem:
● dziecko nie zostanie wydane osobie nieuprawnionej,
● żadne informacje na temat dziecka nie będą udzielane nikomu niepowołanemu lub nieuprawnionemu,
● w czasie zajęć dziecko nie będzie pytane o rodzica, który np. nie żyje,
● imprezy grupowe związane z rodziną będą odbywały się na takich zasadach, by nie urazić niczyich uczuć, nie zranić dziecka, rodzica lub opiekuna, nie narazić dziecka na niepożądane reakcje ze strony innych dzieci itp.
2. Stanie zdrowia dziecka:
● choroby dziedziczne,
● choroby przewlekłe,
● alergie, uczulenia,
● lęki emocjonalne, labilność uczuciowa, chwiejność reakcji,
● specjalne potrzeby edukacyjne poparte opinią lub orzeczeniem z poradni psychologiczno-pedagogicznej (np. dysleksja, mózgowe porażenie dziecięce itp.).
Posiadanie przez nauczyciela i personel pomocniczy w przedszkolu tego typu informacji pomoże dziecku w codziennym funkcjonowaniu. Jeżeli nie jest ono w stanie brać udziału w jakiejś formie zajęć, ćwiczeń fizycznych lub zabaw, nie będzie do nich namawiane ani zachęcane. Świadomość alergii i uczuleń pozwoli uniknąć styczności z alergenami, jeżeli ich ograniczenie jest możliwe. Nauczyciele będą mogli również w prawidłowy sposób zareagować i zaopiekować się dzieckiem, które ma np. atak epilepsji. Z kolei wiedza o specjalnych potrzebach edukacyjnych malucha, pozwoli nauczycielowi na dostosowanie wymagań w zakresie wiedzy i umiejętności, które dziecko powinno opanować.
3. Rozwoju emocjonalnym i poziomie umiejętności społecznych:
● czego dziecko się boi,
● jak reaguje na stres, sytuacje nowe i nieznane,
● kiedy płacze (najczęstsze powody i sytuacje),
● kiedy reaguje nerwowo lub agresywnie,
● czy potrafi się dzielić np. zabawkami, współpracować w parze lub w grupie,
● do jakiego stopnia przejawia empatię itd.
Jeżeli nauczyciel jest dobrze zorientowany w tej sferze, ma możliwość regulowania bodźców, na które dziecko reaguje gwałtownie, niespodziewanie lub w sposób niekontrolowany. Tym samym zmniejsza stres i eliminuje źródła dziecięcych frustracji. Wie również, na naukę jakich kompetencji społecznych kłaść nacisk, by ułatwić maluchowi prawidłowe funkcjonowanie w grupie rówieśniczej.
4. Specjalnych potrzebach edukacyjnych:
● niepełnosprawności fizycznej lub umysłowej,
● skutkach dziecięcego porażenia mózgowego,
● nadpobudliwości psychoruchowej (czasem połączonej z agresją czynną lub słowną),
ADHD,
● zaburzeniach neurologicznych lub innych.
Zaznajomienie nauczyciela z tego typu problemami dziecka daje nam gwarancję dostosowania wszelkich działań i wymagań personelu przedszkola do poziomu możliwości dziecka.
Jako osoby dorosłe, odpowiedzialne za małych ludzi, nie powinniśmy się kierować fałszywym poczuciem wstydu i zatajać informacji istotnych dla prawidłowego funkcjonowania naszego dziecka w środowisku poza domem.            

Zanim dziecko pójdzie do przedszkola

Warto kilkakrotnie przed rozpoczęciem roku przedszkolnego:
● odwiedzić przedszkole – obejrzeć ogród, plac zabaw i wszystkie dostępne dzieciom pomieszczenia (szatnia, sala zabaw, sala grupy, sala telewizyjna itp.); nawiązać kontakt z nauczycielem, który będzie się opiekował grupą dziecka (rozmowa, wspólna zabawa z nauczycielem, rodzicem i dziećmi itd.);
● ćwiczyć sytuacje pomocne w życiu przedszkolnym – przede wszystkim czynności samoobsługowe (mycie, jedzenie, sprzątanie zabawek, składanie ubranek, ubieranie się itd.);
● przejrzeć wraz z dzieckiem cały „ekwipunek” przedszkolny – omówić do czego służą poszczególne materiały plastyczne, jak z nich korzystać, co może z nich powstać; odgrywać scenki zbiórki, zabaw z innymi dziećmi (omówić konieczność przestrzegania zasad współdziałania z innymi dziećmi, słuchania pani, przestrzegania regulaminów itd.);
● opowiadać dziecku własne wspomnienia z czasu przedszkola.

Przygotowała mgr Katarzyna Dworak